Hiện nay bệnh sốt rét không thường gặp như trước đây, điều này làm cho nhiều người không hoặc ít nghĩ đến khi có sốt. Do không được phát hiện và điều trị sớm nên dễ dẫn đến sốt rét nặng hoặc sốt rét ác tính.

Đối tượng dễ bị sốt rét nặng là trẻ em, phụ nữ mang thai, những người sống ngoài vùng sốt rét mới đi vào vùng sốt rét lưu hành. Đặc biệt những người có sẵn bệnh mãn tính như như bệnh gan, thận, thiếu men G6PD việc điều trị khó khăn hơn và dễ có nguy cơ rơi vào sốt rét ác tính hoặc bệnh dễ bị tái phát. Phụ nữ có thai, nếu bị sốt rét dễ có nguy cơ thai chậm phát triển hoặc sẩy thai.

Triệu chứng bệnh sốt rét thường đa dạng, có thể là sốt rét cơn, có thể sốt liên tục dễ nhầm với sốt do các bệnh khác.

Cơn sốt rét điển hình thường qua 3 giai đoạn: Đầu tiên là giai đoạn rét, bệnh nhân có cảm giác rét run hoặc ớn lạnh từ trong xương lạnh ra, đắp bao nhiêu chăn mền cũng không thấy đỡ. Tiếp theo là giai đoạn sốt: bệnh nhân sốt cao, nhức đầu dữ dội. Cuối cùng vã mồ hôi rồi hết sốt, người bệnh trở lại dễ chịu. Ngoài cơn sốt rét bệnh nhân vẫn sinh hoạt lao động bình thường. Cơn sốt có thể xuất hiện mỗi ngày một cơn hoặc 2 ngày một cơn. Những trường hợp không điển hình, bệnh nhân chỉ có ớn lạnh gai rét. Tuy nhiên, nếu không phát hiện và điều trị sớm cơn sốt sẽ tái đi tái lại nhiều lần hoặc sốt liên tục nhiều ngày đưa đến thiếu máu, gan lách to, vàng da, sốt rét ác tính và tử vong.

Các biểu hiện Sốt rét ác tính như sốt li bì không dứt cơn, đối với sốt rét ác tính thể não bệnh nhân thường hôn mê co giật. Có trường hợp bệnh nhân bị truy tim mạch, tay chân lạnh, mạch, huyết áp không đo được. Sốt rét ác tính thể phổi bệnh nhân suy hô hấp khó thở, cánh mũi phập phồng, co kéo lồng ngực.  Sốt rét ác tính (SRAT)  thể suy thận cấp: bệnh nhân tiểu ít, không có nước tiểu. SRAT thể gan mật ngoài sốt li bì, bệnh nhân thường có dấu hiệu vàng da vàng mắt, tiểu sậm màu. Nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị tích cực sẽ dẫn đến tử vong nhanh chóng. Tuy nhiên khi đã đến giai đoạn SRAT, việc điều trị trở nên phức tạp, tốn kém và cần một thời gian dài để phục hồi sức khoẻ.

Nhiều năm qua, trên địa bàn huyện Chợ Gạo không còn xảy ra sốt rét nội địa. Những trường hợp sốt rét xảy ra là do người dân đi làm xa ở những vùng sốt rét ngủ qua đêm dễ bị muỗi sốt rét đốt và nhiễm bệnh.

Bệnh sốt rét nhẹ thường ít nguy hiểm nhưng nếu không điều trị, mỗi lần lên cơn sốt là số hồng cầu trong máu bị phá hủy, bệnh kéo dài nhiều ngày sẽ gây thiếu máu, ảnh hưởng sức khỏe, giảm khả năng lao động, và có khả năng lây cho người xung quanh. Sốt rét nặng và ác tính rát nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Chính vì vậy, để phòng bệnh sốt rét, mọi người, mọi nhà nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa thông thoáng, phát hoang bụi rậm không để muỗi trú ẩn. Những người thường xuyên lui tới các vùng sốt rét ở lại qua đêm như đi làm rừng, công tác, du lịch hay buôn bán, hoặc tài xế xe đường dài đến các vùng sốt rét lưu hành nên thường xuyên mặc quần áo dài tay để tránh muỗi đốt, ngủ mùng tẩm hóa chất diệt muỗi và đến trạm y tế xã để nhận thuốc uống phòng sốt rét. Hiện nay, thuốc phòng sốt rét được cấp hoàn toàn miễn phí tại tất cả các Trạm y tế xã trên toàn quốc. Khi trở về địa phương, nếu có sốt nên đến các cơ sở y tế xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét để được xác định bệnh, điều trị kịp thời giúp bệnh mau khỏi và phòng tránh tái phát đồng thời tránh lây cho những người thân trong gia đình và những người chung quanh../.

Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hồng.